استال پرس - شایعات در خصوص "ال نینو" صحت دارد؟

خبرهای زیادی طی روزهای گذشته در رسانه های بین المللی مبنی بر اینکه اثرات پدیده ال نینو اواسط هفته آینده به غرب آسیا خواهد رسید، در فضای مجازی و شبکه های اجتماعی دست به دست می شود.

"بی بی سی"، مطابق داده های دریافتی ماهواره های هواشناسی و پایگاه های مستقر در آمریکای شمالی و مرکز دریای آرام و اقیانوس اطلس و هزاران پایگاه دیگر در کشورهای مختلف، این سازمان وقوع پدیده "ال نینو" امسال را بی سابقه خوانده و به تمامی نیروهای امدادی از جمله صلیب سرخ اعلام آماده باش کرد.

بنابر این گزارش، هم اکنون بسیاری از کشور ها از جمله بحرین امارات و ترکیه و انگلستان و مجارستان و قبرس و... در حال آماده باش هستند و دستور به ذخیره انرژی از جمله گاز مایع داده اند.

اوایل هفته برخی از رسانه های داخلی نوشتند: "طبق گزارش ها این پدیده در ۳۰ آذر امسال وارد کشورمان شده و موج سرمای عظیمی به طول حدودا ۱ ماه و دمای ۴۵- حتی در گرم سیرترین نقطه کشور ثبت خواهد شد. لازم به ذکر است که این موج سرما همراه با توده هوای بارشی نیز می باشد که با توجه به همراه داشتن ابرهای تراز میانی جو تا پایان پدیده یعنی تا یک ماه خورشید در آسمان پنهان خواهد شد. لازم است مردم عزیز اقدامات لازم را به عمل آورند".

دکتر "ناصر کرمی"، استاد دانشگاه برگن نروژ، در گفتگو با بی بی سی به ابهاماتی که شکل گرفته است پاسخ داد:

* آیا این خبر واقعیت دارد؟

خیر، کذب است. اساسا ال نینو نه چنین ماهیتی دارد و نه چنین تاثیری بر ایران. آن منابع خبری هم که به همراه این شایعه ذکر شده اند ساختگی هستند و چنین نهادها یا چنین رسانه هایی تاکنون چنین خبری منتشر نکرده اند.

* آیا دمای هوا در ماه آذر و دی مخصوصا خیلی سرد خواهد شد؟

نه، به هیچ وجه. ما هیچ سرمای غیر معمولی در آذر، دی یا بهمن نخواهیم داشت. پیش بینی ها می گویند اتفاقا احتمال اینکه زمستان امسال حدود یک درجه گرمتر از حد معمول باشد هم وجود دارد. آن کمیت ذکر شده در متن شایعه، رسیدن سرما به منفی ۴۵ درجه حتی در مناطق گرمسیر کذب است. پنج هزار سال است که دست کم هر ده سال یک بار ال نینو رخ می دهد و در پنجاه سال اخیر توالی ال نینو بیشتر شده و حتی تقریبا بسامد وقوع آن به یک سال در میان رسیده است. اما چنان سرمایی در مناطق گرمسیر ایران احتمالا در بیست هزار سال گذشته هم رخ نداده است.

* آیا احتمال بارش های غول آسا در دی ماه وجود دارد؟

چنین نشانه ای دیده نشده است. به نظر نمی رسد بارش های امسال بیشتر از نرمال باشد. ممکن است در مناطقی از کشور تحت تاثیر ال نینو سیلاب رخ دهد. اما همین سیلاب ها هم در قالب وضعیت های نرمال اقلیمی ایران رخ می دهند یعنی شدیدتر از سیلاب های که قبلا تجربه شده اند نخواهند بود.

* چقدر طول می کشد تا پدیده ال نینو بر ایران اثر بگذارد؟

ال نینو یک وضعیت جوی است، نه یک رخداد گذرای اقلیمی. به طور مثال ال نینو پدیده ای مثل خشکسالی است که وقوع آن مدت طولانی به طول انجامیده و روندی سینوسی دارد، یعنی به تدریج شدت گرفته و کاهش می یابد. مثل توفان های حاره ای نیست که ناگهان در یک تاریخ قابل تشخیص به یک منطقه هجوم بیاورد. ال نینوی امسال (که شدیدترین ال نینو تاریخ است) هر تاثیری بخواهد بر ایران بگذارد از هفته های پیش قاعدتا باید آغاز شده باشد. پس همین که چند هفته گذشته و کماکان زنده ایم نشان می دهد که جای هیچ نگرانی نیست!

* آیا همین برف های اخیر در تهران نشانه تاثیر ال نینو است؟

میلیونها سال است که از نیمه آذر و (بعضا حتی زودتر، از نیمه آبان) تا نیمه بهار در تهران برف می بارد. دیر و زود و کم و زیاد دارد اما کمیتی چند برابر نرمال یا عدم بارش در سالهای طولانی دست کم از زمانی که ال نینو رصد می شود مشاهده نشده است. برف پاییز امسال اصلا پدیده کم سابقه ای در شهر تهران نیست و اصلا نمی شود مستقیما آن را به ال نینو ربط داد. اگر قدری بیشتر به حافظه خود رجوع کنیم احتمالا به یاد می آوریم که سال های گذشته هم در تهران برف باریده است.

* آیا درست است که در بسیاری کشورهای جهان برای ال نینو دستور آماده باش صادر شده؟

ال نینو بر نقاط مختلف جهان تاثیرات متفاوت دارد. اثر آن بر مناطقی مثل سواحل شرقی استرالیا، جنوب شرق آسیا و همچنین سواحل غربی آمریکای جنوبی و مرکزی شدیدتر است. برخی کشورهای این مناطق باید در برابر وقوع سیلاب های شدید یا خشکسالی آماده باشند. اما اثر ال نینو بر بقیه مناطق جهان غیر مستقیم و محدود است. در منطقه خاورمیانه برای امسال هیج وضعیت حادی ناشی از ال نینو پیش بینی نشده است.