استال پرس - عید قربان، روز عشق و آشتی/ از حنابندان و آراستگی ظاهری تا صلح و سازش میان اقوام

گزارش پاپایا از آداب و رسوم عید قربان در سیستان و بلوچستان؛

عید قربان، روز عشق و آشتی/ از حنابندان و آراستگی ظاهری تا صلح و سازش میان اقوام

عید قربان در استان سیستان و بلوچستان به عید بزرگ یا "مزنین ایید" معروف می‌باشد که فرصتی مناسب برای دیدار آشنایان و برگزاری مراسمات ازدواج، صلح و سازش میان اقوام است.

به گزارش خبرنگار پاپایا، تاریخ قربانی کردن به زمان پیدایش انسان باز میگردد ولی عید قربان در حقیقت همان روزی است که حضرت ابراهیم (ع) به فرمان خدا از امتحان ذبح فرزندش اسماعیل در راه پروردگار سربلند بیرون آمد و به جای آن قوچی را در راه خداوند قربانی کرد که از آن پس هر ساله در تاریخ دهم ماه قمری ذی الحجه، به یاد آن روز جشنی موسوم به «عید قربان» برپا می‌شود.
در دین اسلام سفر به مکه و مدینه و انجام فریضه مقدس حج از مرسوم‌ترین واجبات مذهبی است که میلیون ها مسلمانان از هر نقطه از جهان هر ساله مبادرت به انجام آن می‌کنند.
مردمان سیستان و بلوچستان از این عید فرخنده به‌عنوان عید بزرگ یاد می‌کنند و در منطقه بلوچستان آن را "مزنین ایید" می‌خوانند و مردم مسلمان این استان همانند هر منطقه دیگری از ایران با آداب و رسوم ویژه خود این روز بزرگ را جشن می‌گیرند به گونه ای که در برخی مناطق بلوچستان از سه روز قبل به استقبال قربان رفته و مقدمات آن را آماده می‌کنند.

مراسم حنابندان
یکی از زیباترین رسومی که در میان آداب و رسوم مردم جنوب استان سیستان و بلوچستان از گذشته تاکنون پابرجا مانده است آیین حنابندان شب قبل از عید است به گونه ای که در این شب زنان و دختران با بستن حنا بر روی دست و پای خود که به وسیله دختران خوش ذوق و ماهر این دیار انجام می‌شود نقش‌های مختلفی به وسیله حنا بر دست‌ و پای خود پیاده می‌کنند.
تمامی طرح های مورد استفاده در این مراسم که بر دست و پای بانوان بلوچ نقش می‌بندد، الهام گرفته از همان طرح هنر سوزن دوزی و برگرفته از فکر و خیال دختران این دیار است کی طی قرن های گذشته سینه به سینه و نسل به نسل از مادران به دخترانشان رسیده است.

مراسم روز عید
در روز عید قربان مردم استان سیستان و بلوچستان با پوشیدن لباس نو این روز را آغاز کرده و همچون آیین استقبال از بهار و نوروز همه اعضای خانواده پس از استحمام و پوشیدن لباس نو دوش به دوش هم به سوی مساجد و عیدگاه ها حرکت می‌کنند تا فریضه نماز عید را به جا بیاورند.
بانوان بلوچ که از روزها و حتی هفته های قبل از فرار رسیدن عید نسبت به دوخت لباس های نو و خرید زیور آلات جدید اقدام کرده و خانه تکانی عید را نیز انجام داده اند، با پیرایش خود و کودکان و همچنین دود کردن عود فضای منزل را برای برپایی این جشنی بزرگ آماده می کنند.
مردم این دیار برای هر عید و مراسمی غذا و شیرینی منحصر به خود را دارند و بر همین اساس در روز عید قربان نیز به طور معمول بانوان غذاهای محلی و خوشمزه از جمله «بت گوشت»، «نان پراته» و شیرینی های محلی طبخ می کنند .
عیدی دادن هم یکی دیگر از رسومی است که در این روز فرخنده باعث شادی کودکان شده به گونه ای که برای فرارسیدن آن لحظه شماری می کنند و حلاوت پوشیدن لباس های نو، تناول غذاهای خوشمزه و دید و بازدید را برای آنها چندین برابر می‌کند.

روز صلح، دوستی و عشق
پس از اقامه نماز عید قربان نمازگزاران در محل عیدگاه با در آغوش گرفتن یکدیگر و تبریک عید از هم طلب حلالیت می‌کنند واین عید بزرگ را فرصت بسیار مناسبی می‌دانند تا کدورت و اختلاف های گذشته را به فراموشی بسپارند و با در آغوش کشیدن هم باری دیگر پیمان صلح، دوستی، برابری و برادری ببندند.
طلب بخشش و حلالیت طلبیدن در روز عید را می‌توان از آداب پسندیده و قدیمی مردمان بلوچ دانست که به مدت سه روز در دیدار با تمامی اقوام و آشنایان ادامه داشته و پس از آن در میان بازار و دوستان نیز تکرار می شود به گونه ای که همزمان با فرارسیدن عید قربان همه ساله مردم استان سیستان و بلوچستان شاهد افزایش تعداد مراسمات صلح و سازش در میان اقوام و طوایف درگیر و دارای اختلاف منطقه هستند و بسیاری از کینه ها و دشمنی ها جای خود را به صلح و دوستی می دهد.
به عید قربان روز عشق نیز گفته می‌شود و بسیاری از دختران و پسران جوان سیستان و بلوچستان تلاش می‌کنند تا برگزاری سنت حسنه ازدواجشان را همزمان با این عید فرخنده جشن بگیرند چراکه مردم این منطقه اعتقاد دارند ازدواج در اعیاد اسلامی موجب خوشبختی و ایجاد تعمق بیشتر عشق و علاقه در بین زوجین می شود.

قربانی کردن حیوانات
قربانی حیوانات را میتوان رسمی دانست که با فرهنگ مردم سیستان و بلوچستان در مناسبت‌های مذهبی و غیرمذهبی عجین گشته و در ادوار مختلف تاریخی در این استان رایج بوده است ولی در روز عید قربان به صورت ویژه و گسترده مردم این منطقه با تاسی از اقدام حضرت ابراهیم(ع) این سنت پسندیده را به جای می‌آورند.
قربانی کردن یک سنت حسنه‌ الزامی و موکد در بین مردمان این دیار است و تنها به حاجیان اختصاص نداشته و تمامی افرادی که بضاعت مالی داشته در اندازه توان خود بز، گوسفند، گاو یا شتر ذبح کرده را در میان خانواده‌های کم بضاعت و همسایگان و نزدیکان توزیع می‌کند.

تعطیلی کسب و کار در عید مهرورزی و تحکیم صلح
مردمان بلوچ عید قربان را به مدت سه روز جشن گرفته و با تعطیل کردن کسب و کار اقتصادی، این ایام را به طور معمول با جشن گرفتن و دیدار از اعضای خانواده و اقوام سپری می کنند و حتی اگر شخصی موفق نشد در روز اول عید آیین‌های مخصوص را به جا آورد و از بستگان و آشنایان طلب بخشش و حلالیت کند تا سه روز وقت دارد معاشرت مخصوص عید و آداب و رسوم خاص مربوط به این روز را به جای آورد .
در پایان باید گفت که عید قربان فرصتی مناسب برای مهرورزی و تحکیم صلح و دوستی در میان خانواده های استان سیستان و بلوچستان است.

انتهای پیام/