سایه سنگین ریزگردها بر شهرهای غربی سیستان و بلوچستان و جنوب کرمان/ گرد و غبار با عجله وارد می شوند

به گزارش پاپایا، به نقل از دلگان پرس، گرد و غبار یکی از پدیده های جوی است که آثار و پیامدهای زیست محیطی نامطلوبی برجای می گذارد. طوفانهای گرد و غباری اثرات مضری بر سلامت و اقتصاد جامعه و تغییر اقلیم دارند. شناخت ماهیت، منشا و اثرات طوفانهای گرد و غباری در تعیین روشهای کنترل آن نقش بسزایی دارد.
طی روزهای گذشته طوفان شدید گرد و غبار شهرهای غربی سیستان و بلوچستان و جنوب کرمان را در نوردیده است. طوفانی که باعث مشکلات عدیده ای برای مردم محروم شهرهای این منطقه از کشور شده است. طوفان هایی که در جنوبشرق کشور رخ می دهد، دلایل عمده ای را برای بروز آن برشمرده اند. از بین رفتن بخش قابل توجهی از پوشش گیاهی حاشیه تالاب جازموریان به دلیل خشکسالی باعث بروز این طوفان ها شده است بطوریکه در قسمتی از این محور که جنگل های گز و کهور از بین رفته اند بیشترین طوفان های گرد و غبار روی می دهد.

این درحالی است که بیشترین میزان بارش باران در سال های گذشته در این قسمت از سیستان و بلوچستان و جنوب کرمان ثبت شده است و به همین دلیل نیز کانون های شن به خصوص در حوزه تالاب بین المللی جازموریان بیشتر شده است بطوریکه این تالاب هم اکنون به دلیل احداث سد جیرفت در استان کرمان و سد بمپور در سیستان و بلوچستان به بیابان تبدیل شده است.
با بروز این گونه طوفان های گرد و غبار آسمان این مناطق شاهد هوایی با ریزگردها می شود بطوریکه این شرایط جوی باعث مشکلات زیادی برای مردم شهرستانهای دلگان و ایرانشهر در سیستان و بلوچستان و شهرستان رودبار در جنوب کرمان می شود.
گسترش کانون های ریزگرد در غرب سیستان و بلوچستان و جنوب کرمان موجب می شود  که سالانه خسارت های هنگفتی به تاسیسات شهری و روستایی، جاده ها و بخش کشاورزی این مناطق وارد شود.

به گزارش مشرق نیوز، اما نحوه برنامه ریزی مسئولان دولتی بخصوص سازمان حفاظت محیط زیست برای مقابله با گرد و غبار که این ایام بخش عمده‌ای از جنوب غرب، غرب و جنوب شرق کشور را درگیر خود کرده است، زمانی مشخص شد که "معصومه ابتکار در نامه‌ای به معاون اول رئیس جمهور" از منقضی شدن اعتبار تصویب نامه دولت قبل در اسفند ماه سال گذشته خبر داده و بود اینکه بیش از سه ماه است مصوبه قانونی در موضوع مقابله و پیشگیری از گردو غبار وجود ندارد و اعتباری نیز برای آن در نظر گرفته نشده!
حال اما در آخرین روز از تیرماه امسال، هیئت دولت با تصویب آیین نامه اجرایی آمادگی مقابله با پدیده گرد و غبار، همانگونه که از نام مصوبه پیداست بر آماده کردن دستگاههای مختلف برای آماده شدن و مقابله با این پدیده تاکید کرده و از بین رفتن گرد و غبار را در اولویت بعدی خود قرار داده است.   بر اساس این آیین نامه که به امضای معاون اول رئیس جمهوری نیز رسیده است «کارگروه مقابله با گرد و غبار» که بر اساس مصوبه دولت نهم تشکیل شده بود و چندی بعد با روی کار آمدن دولت یازدهم منحل شد، اینبار با نامی متفاوت و تحت عنوان «ستاد مقابله با پدیده گرد و غبار» ایجاد  خواهد شد؛ ستادی که ریاست آن بر عهده رئیس سازمان حفاظت محیط زیست خواهد بود.          براساس آیین نامه اجرایی مذکور، تمامی دستگاه‌های عضو این ستاد اعم از وزارت خانه های جهاد کشاورزی، نیرو، نفت، راه و شهرسازی، بهداشت، خارجه، آموزش و پرورش، ارتباطات، علوم، کشور و دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح به همراه سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور، سازمان حفاظت محیط زیست، معاونت علمی رئیس جمهوری و سازمان صدا و سیما باید برای تبیین برنامه‌های کوتاه مدت و بلند مدت تشکیل جلسه دهند و در هر جلسه برای هماهنگی بیشتر گزارشی از عملکرد خود ارائه کنند.   یکی دیگر از نکات برجسته در این آیین نامه که تاکید اصلی آن نیز بر آمادگی دستگاه‌ها برای مقابله با پدیده گرد و غبار است، سهیم کردن وزارت بهداشت در بحث مقابله با ریزگردهاست؛ تا جایی که بر اساس ماده 7 آیین نامه، وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی در استان‌های تحت تاثیر ریزگردها مکلف به برنامه‌ریزی برای تجهیز مراکز درمانی خود طی برنامه‌های سالانه و پنج‌ساله شده‌اند.   در این ماده از آیین نامه مذکور آمده است که توسعه و تجهیز مراکز بهداشتی درمانی باید در دستور کار قرار گیرد و وسایل مورد نیاز برای مراقبت‌های پزشکی لازم جهت درمان افراد آسیب دیده فراهم شود و در عین حال، بر «توسعه و تجهیز مراکز اورژانس در مناطق بحرانی گرد و غبار» نیز تاکید شده است.     از دیگر موارد جدید برای مقابله با پدیده ریزگردها، سهم‌خواهی دولت از شهرداری‌ها برای تامین منابع مالی خواهد بود تا جائیکه از این پس شهرداری‌ها نیز در کاهش عوارض ناشی از ریزگردها سهم خواهند داشت و شهرداری‌هایی که در مناطق درگیر با این پدیده حضور دارند، باید در تامین منابع مالی مورد نیاز  طرح‌های پیشنهاد شده از سوی وزارت جهاد کشاورزی مشارکت داشته باشند!   همچنین درآیین نامه اجرایی آمادگی مقابله با پدیده گرد غبار که از سی و یکم تیرماه ابلاغ و لازم الاجراست وزارت راه و شهرسازی نیز مکلف به توسعه و تجهیز فرودگاه‌های مناطق تحت تاثیر ریزگردها شده تا با توسعه تاسیسات ناوبری و هواشناسی پیشرفته، امکان ارائه خدمات پروازی در شرایط وقوع بحران گردو غبار وجود داشته باشد.   هیئت دولت در عین حال، تصریح کرده است که گزارش عملکرد این ستاد نیز باید در شش ماه یکبار از سوی رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به دفتر هیئت دولت ارائه شود.
از نکات بارز دیگر این مصوبه، اعلام ابطال مصوبه قبلی هیئت دولت سابق در این خصوص در سال 88 است که با وجود اصلاح آن در سال 91، اینبار به کل لغو و مصوبه جدید با آن جایگزین شده است؛ البته بعد از 5 ماه بلاتکلیفی!
با توجه به نزدیک شدن به فصل مدارس ادامه این شرایط مشکلات زیادی را برای دانش آموزان ایجاد خواهد کرد، حال باید مسئولان فکر و راهکاری اساسی برای مقابله با ریزگردهای در این منطقه از کشور داشته باشند، راهکاری که نیازمند برنامه ریزی درست مسئولان بخش محیط زیست می باشد.